Somun
Çeşitli birçok nesnelere cıvataların sağlam olarak sıkışmasını sağlayan, saplama ya da cıvata türü olan parçaların birbirlerine bağlanmasını sağlayan parçalara somun denilmektedir. İşlevsel olarak bakılırsa, cıvatayla birbirlerini tamamladığı görülmektedir. Makine ile inşaat sektörlerinde fazlaca kullanılan malzemelerden oluşan parçaların biridir. Somun dişleri, metrik ya da inç ölçülerindedir. İçeriği ağırlıklı olarak çelikten yapılmaktadır. Mağazamızdaki somunun anahtar ağız tipi genel olarak altı köşe ya da kare olarak farklı kullanım alanları olan T, kelebek, kaynak tipi gibi somunlarda bulunmaktadır.
Somun Çeşitleri Nedir?
Somunlar her bir uygulama alanlarına göre farklı olarak üretilmişlerdir. Bu nedenle pek çok çeşidi vardır.
Mağazamızın hırdavat bölümünde yer alan somunların civata çeşitleri;
- Altı köşeli kör somun
- Kareli kaynak somun
- Kare somun
- Boru dişli somun
- Flanş somun
- İnce taç somun
- Presli somun
- Birleştirmeli somun
- Uzatmalı somun
- Kelebek somun
- Ağır yüklü somun
- Ağaç somun gibi türleri vardır.
Somun Neye Yarar?
Ortada vida deliği olan bir yardımcı parça olup civata somun-somun cıvata birbirlerine bağlanması ve bulundukları yerlere sağlam yerleşmesini sağlar. Bir cıvata üzerine kullanılan somun parçası ne kadar sıkılırsa, malzemelerin sağlamlığı da artmaktadır. Dolayısıyla cıvata kullanılan her nesneye somunda kullanılır. Makine sanayisinde, Otomotiv sektörlerinde, küçük el aletleri ve beyaz eşyalarda, mobilya imalatlarında, gıda ile sağlık sektöründe kullanılmaktadır.
Somun Nasıl Kullanılır?
İki bağlantılı eleman olan, vidanın dişleri arasında sürtünme kuvveti etkisiyle birbirlerine tutunurlar. Cıvata ile somunu birleştiren parçaların oturan yüzeylerine cıvata ile somunu birbirine kilitlemelerine yardımcı olan metal pul ve plastik pul ile tutunarak sürtünme kuvveti oluşur.
Bağlantı ortamdaki titreşim bir süre içinde gevşeyerek sökülmemesi için somun uygun bir tork ile sıkıştırılarak cıvatanın hafif bir şekilde uzaması ile birleştirilen parçaların da hafif sıkışması, bu cıvatanın birleştirilen parçaları yay gibi davranarak titreşim sırasında vida dişleri ile parça ve bağlantı elemanı arasında sürtünme kuvvetinin hiçbir elemanı gevşemesi ve sökülmesine sebep olur.
Somun Ölçüsünü Alma
Bütün parçaları birbirlerine bağlanmasında büyük bir katkısı olan somunların ölçüleri kullanılacak olan alana göre değişiklik yapılmaktadır. Bu parçaların ölçüleri dört ayrı şekilde ölçümü yapılan cıvataların aksine iki şekilde yapılır. Bu iki ölçüm şekillerin biri sargılı kısım ile altıgen kısım ile şeklin genişliğiyle gerçekleşir. Birçok boyutta üretimi yapılan parçalar büyüklük ile şekilsel olarak değiştirilmez.
Standart olarak bir yapıları bulunur be bu yapı standartların dışına çıkamazlar. Somun ölçer adıyla materyallerin sayesinde somun ölçüleri rahatlık ile alınır. İnsanların rahatlıkla ulaşabileceği bir malzeme olmasıyla otomotiv parçaları ile donanım malzemelerin olduğu mağazalarda satışı yapılmaktadır. Somunların parça dayanıklıları ölçü değeri kabul edilir. Ölçü yapılan somun ölçer malzemesi bir somunun başı düzgün bir şekilde yerleştirilir.
Bulunan göstergedeki deliklerden herhangi birine somun sağlam olacak şekilde oturtulur. Sonra somunun gösterge içine girmesi engellenir. Bu şekilde parçalar yerleştirildikten sonra ölçü ile büyüklüğü, seçilecek deliğe ait ölçü üzerine sabitlenmelidir. Somunlarda kullanıldığı materyallerin üzerine bağlayıcı bir etkisinden dolayı parça seçimleri doğru yapıldığına dikkat edilmelidir.
Vida Çeşitleri Ve Ölçüleri
Mağazamızda her sektörde kullanmak için birçok vida çeşitleri bulunur. Bu çeşitler; dış biçimlerine göre, vidaların sistemine, kullanım amaçlarına, ağız sayısına, kullanma yerlerine göre, helis yönüne ve baş biçimlerine göre 7 gruba ayrılır. Mağazamızdaki vida ölçüleri ise diş üstü çapı (majör dia), Diş dibi çapı (minör dia), Diş yüksekliği, Böğür çapı, Adım, Diş üstü genişliği ve diş dibi genişliği olarak vidaların ölçü sistemleri bulunmaktadır.
